Veel kleine vergister initiatieven zijn plotseling niet meer haalbaar. De subsidiebedragen voor mestvergisting in de SDE++ zijn plots veranderd. Tientallen boeren hebben besloten geen aanvraag te doen.
PBL verraste de sector met een erratum dat de kostprijs van groen gas van kleinschalige mestvergisting verkeerd was berekend. Het PBL had de kostprijs berekend op €0,1981 per kWh en dit tarief verscheen ook in de Staatscourant. Vlak voor de opening van de aanvraagronde meldde PBL dat het tarief eigenlijk €0,1523 moest zijn. Dat bedrag ligt 23% lager. Er was een verkeerde inschatting gemaakt van de elektriciteitsprijs en netwerkkosten. Overigens erkent het PBL dat voor de categorie van kleinschalige mestvergisting “het foutief berekende basisbedrag van €0,1981/kWh mogelijk wel passend is voor installaties van een veel kleinere schaal dan de referentie-installatie van 270 kW”.
Financiering komt niet meer rond
De aanpassing betekent voor boeren dat ze dus in al hun berekeningen uit moeten gaan van veel lagere inkomsten. “Een gemiddelde boer met rond de honderd melkkoeien kan nu niet meer uit”, zegt René Cornelissen van CCS Energieadvies in Deventer, die veel boeren bijstaat met hun aanvraag. Cornelissen zou 170 aanvragen indienen voor SDE++-subsidie voor mestvergisting, en heeft er uiteindelijk maar tachtig de deur uitgedaan. “Negentig boeren doen dus niet meer mee”, aldus Cornelissen. René Cornelissen is sinds september ook voorzitter van BEON.
Leverancier Bioelectric verwacht dat van de 140 clusterboeren die hun bekend zijn, 30 – 40% niet doorgaat. Dat gaat dan om bedrijven met 100 – 120 melkkoeien. Of de clusters dan nog levensvatbaar zijn, is moeilijk in te schatten. Als er clusters omvallen, zijn er altijd wel een aantal individuele veehouders die zelfstandig door kunnen gaan met vergisten, aldus hun analyse.
Sjaak Klein Gunnewiek (HoSt) sluit hierbij aan. Hij verwacht dat het met name voor de wat kleinere melkveebedrijven lastig is geworden. Hij is overigens optimistisch over de toekomst. Het probleem zou snel verholpen moeten zijn door de bijmengverplichting. Wel is de vertraging van een jaar of meer, zeer slecht.
Sector en provincie Overijssel trekken aan de bel
BEON heeft direct haar grote zorgen overgebracht aan het Ministerie. Ook de landelijke partijen NVDE en Platform Groen Gas hebben direct hun zorgen overgebracht. Ook de provincie trok hard aan de bel. Ze schrijft dat de correctie voor 100 initiatieven desastreuze gevolgen heeft, alleen in eigen provincie al! Dit heeft ook grote gevolgen voor de nationale doelstelling van 2 bcm groen gas in 2030, aldus Tijs de Bree, gedeputeerde van de provincie. Hij maakt zich ook zorgen over een paar andere zaken: Mestvergisting biedt een uitgelezen kans om een bijdrage te laten leveren aan het ‘stikstofprobleem’, omdat door vergisting de stalemissies omlaaggaan. Hij maakt zich daarnaast grote zorgen over de betrouwbaarheid van de overheid: “Als overheden willen we dat agrarische ondernemers hun bedrijfsvoering verduurzamen en mono-mestvergisting is daar een concreet voorbeeld van. Het is een manier om relatief snel de bedrijfsvoering te verduurzamen en mee te werken aan een beter klimaat. Daarom zijn we al jaren bezig om agrariërs aan te moedigen en samenwerkingsverbanden en initiatieven te ondersteunen. Het is richting ondernemers niet eerlijk dat wij enerzijds van hen verwachten om te verduurzamen en anderzijds de subsidie om dat voor elkaar te krijgen zonder goed alternatief wordt aangepast.”
Voor het vertrouwen van deze mensen, die zich enorm hebben ingespannen om projecten te ontwikkelen en de rijkssubsidies aan te vragen, vindt hij dat EZK een oplossing moet bieden. Hij denkt daarbij onder meer aan het aanbieden van een extra categorie voor kleine vergisters.
EZK zegt sorry
Het is ontzettend jammer dat het zo gelopen is. Dat had niet mogen gebeuren. Helaas valt er niet aan te doen. Dat is de reactie van EZK in een telefoongesprek met BEON. Ook het debat in de Tweede Kamer heeft daar geen verandering in gebracht. EZK zal op de Nieuwe Energiedag ingaan hoe ze toch de groengas doelstellingen op tijd denkt te realiseren. Karel Brasser geeft een presentatie en doet ook mee aan de paneldiscussie.
Astrid Pap van de provincie Overijssel blijft optimistisch. Ze verwacht volgend jaar – met hopelijk een beter tarief en geen nieuwe perikelen – veel aanvragen in Overijssel.
Inventarisatie in Overijssel
Uit een snelle inventarisatie blijkt dat de biogashubs rond Bathmen en Deventer geen aanvraag gaan doen in deze ronde, de hubs rond Staphorst, Markelo en Ane en Vriezeveen gaan wel door. Ze hopen dat ze niet gekort worden op GVO’s of kunnen switchen naar warmte. Mocht het tegenzitten dan trekken ze zich alsnog terug.
Lees meer
Wel 50 SDE-aanvragen in Cogas-gebied voor mestvergisters
BRIEF Oproep SDE++ vanuit Overijssel
Nieuwe Energiedag Oost-Nederland 26 oktober 2023