Verduurzaming van bron tot woning
In twee sessies was het jaarevent van GO-Duurzaam dit jaar. Op 21 en 28 april. Live vanuit de studio van 1Twente in Enschede. Met als thema: verduurzaming van bron tot woning: Naast halvering van het warmtegebruik is de verduurzaming van netwerken belangrijk, vooral de infrastructuur voor warmte en gas. Dit verhelderde Frans Feil (BEON) in zijn inleiding. Wat zijn de belangrijke ontwikkelingen op maatschappelijk gebied en welke technische en commerciële oplossingen dienen zich aan om kosten te reduceren en mogelijkheden te vergroten? Hierover wisselden BEON-deelnemers en Pioneering deelnemers actief hun ideeën en hun ervaring.
Hybride warmtepompen
Tijdens de eerste sessie op 21 april gaf Roy Roessingh (Enpuls) een mooie presentatie over het belang van hybride warmtepompen in het toekomstige energiesysteem en de uitgebreide gebruikerstesten die afgelopen jaar samen met de Consumentenbond en Vereniging Ons Huis zijn uitgevoerd. Dit is gebeurd met hulp van Enpuls en Cogas. Het publiek liet zie welke (voor)oordelen zij hadden over hybride warmtesystemen. Roy Roessingh ging hier soepl op in en liet zien dat de warmtevoorziening een belangrijke stap is in de verduurzaming van de warmtevoorziening.
Groen Gas
Voor de hybride warmtepompen blijft gas nodig. Weliswaar 70% minder, en dat het ontzettend mooi, maar toch. Frans Feil (BEON) ging daarom in op de ontwikkelingen op het gebied van vergisting en groen gasproductie in de regio. Ambitie is 100 miljoen m3 groengas in Overijssel. Een film verduidelijkte deze belangrijke missie. Zonder co-producten, zo benadrukte de spreker. Met alleen mest, dat moet mogelijk zijn met een goede subsidie van 12 cent per kWh. Een aparte categorie moet daarom worden geschapen voor boerderijen met 120 koeien. Dit zou een enorme boost geven aan de productie.
Volop praktijkervaring
In Twente is al veel praktijkervaring. Dagvoorzitter Jeroen Hatenboer (Pioneering) leidde de paneldiscussie met vriendelijke losse hand. Mooie punten kwamen zo naar voren. Rudy Ligtenberg van woningcorporatie Mijande Wonen gaf aan dat al een groot aantal hybride warmtesystemen is geplaatst bij woningen die de corporatie onder beheer heeft. Met goede resultaten. Rik Bruins van Remeha is ook blij met de stappen die al zijn gezet. De leverancier ziet de hybride warmtevoorziening ook als belangrijke stap richting volledige verduurzaming. De besparingen zijn goed en het elektriciteitsgebruik stijgt wel, maar veel minder dan met 100% warmtepomp oplossingen. Zo blijft de voorziening draagbaar voor de infrastructuur.
Ook landelijk komt er steeds meer aandacht voor hybride warmtepompen.
Energiebesparing op eerste plaats
Op 28 april ging het over andere combinaties voor verduurzaming van de warmtevraag. Gerard Salemink ging in op prachtige product-markt combinaties, die de duurzaamheidsgalerij van GO-Duurzaam hebben behaald. De “Lane-of-Fame” in deze tijd van transitie. De combinaties, die door lokale bedrijven zijn ontwikkeld zijn buitengewoon belangrijk: energievraag zal moeten halveren en de productie en installatie van deze combinaties biedt geweldige kans op veel meer bedrijvigheid in deze sector in Oost-Nederland, zo gaf dagvoorzitter Frans Feil (BEON) aan.
Warmtenetten
Marleen Volkers van de provincie ging in op de ontwikkelingen op het gebied van warmtenetten. Zij is verantwoordelijk voor warmte en infrastructuur. De warmtenetten zijn een sleutelonderwerp in het Klimaatakkoord met enorme ambities. Warmtenetten moeten gas vervangen en zorgen dat het niet te druk wordt op het elektriciteitsnet.
Marleen Volkers zag veel initiatieven, maar weinig rendabele. Veel waren vooral uit enthousiasme geboren, vaak door gedreven gemeenten of coöperaties met grote ambities. Een goede checklist is nodig en een kritische houding. De provincie ondersteunt veel goede initiatieven door organisatorische en financiële assistentie. Voorbeeld is het regionale warmtenet in Twente. Dit werd ook prachtig in beeld gebracht in de film die ook op het Nationaal Warmtecongres is getoond.
Draagvlak belangrijk
Het verhaal van Marleen Volkers werd nauwlettend gevolgd worden door Bert Schipper van woningcorporatie Welbions en Bas van Golde van het warmtebedrijf Ennatuurlijk. Bert Schipper bracht vooral het belang van draagvlak naar voren. Daarbij is een heldere boodschap essentieel. Binnen de overheid zelf lijkt verdeeldheid, vooral over de positieve bijdrage van warmtenetten voor het behalen van energie- en klimaatdoelstellingen.
Frans Feil (BEON) was blij te melden dat BEON al enkele jaren een goede gedragscode volgt. Deze is tijdens het Warmtecongres onlangs besproken en wordt nu ook overgenomen door de landelijke sector. Biomassa is cruciaal als stepping stone in de verduurzamingsopgave (zie Bart Strengers (PBL)
Bas van Golde (Ennatuurlijk) zag vooral het vollooprisico als grootste hobbel voor het uitbreiden van het warmtenet. Voor het Twentse warmtenet is duurzaamheid geborgd door de levering van Twence. Daar is volop ruimte voor uitbreiding. Het publiek zag vooral financiën als belangrijkste reden voor de stroperigheid.
Gezamenlijke missie
Energiebesparing, duurzame gas- en warmtenetten blijven van cruciale betekenis. Vanuit de Europese Commissie worden lidstaten sterk aangemoedigd om de investeringen in deze sectoren te intensiveren. Dit biedt enorme kansen, aldus Frans Feil (BEON). Ook voor de samenwerkingsverbanden van BEON en Pioneering. Hij benadrukt dat de gekregen suggesties worden opgepakt en verder worden ontwikkeld in bijeenkomsten en in toekomstige gezamenlijke projecten. Ook samen met de provincie. Hij bedankt tenslotte de sprekers, de panelleden en het publiek.
Meer informatie
Film over verduurzaming warmtevoorziening in Twente op Nationaal Warmtecongres
De praktijk van vergistingsprojecten in beeld
Noodzaak warmtenetten en positie biogrondstoffen
Go Duurzaam
Duurzaamheidsgalerij
