Nieuwe Energiedag Oost Nederland: meer ruimte voor duurzame energie en biogrondstoffen

Er moet meer ruimte komen voor duurzame energie en biogrondstoffen. Dat was het thema van de Nieuwe Energiedag 2022. Zoals elk jaar was er ook weer veel aandacht voor de mijlpalen die zijn bereikt, met excursies in de morgen en presentaties in de middag. Publiek werd actief betrokken met vrolijke stellingen over serieuze onderwerpen. Na twee jaar met de energiesector weer eindelijk zonder beperkingen tezamen in de Statenzaal van het provinciehuis. Onder de bekwame leiding van Janinka Feenstra.

Schaarse ruimte goed gebruiken

Namens BEON opende Frans Feil de dag. Hij verving voorzitter René Venendaal, die vanwege ziekte niet aanwezig kon zijn. Om schaarse ruimte goed te kunnen gebruiken, zijn grenzen en compromissen nodig. Bouwen van energiesystemen kan schuren met ecologische waarden. Binnen BEON is een apart team opgezet om hier voortdurend scherp naar te kijken, samen met Staatsbosbeheer en Natuur en Milieu Overijssel. Een gedragscode is opgesteld in lijn met het SER-advies en het Klimaatakkoord. Hij is blij met het bijgestelde provinciale bio-energiebeleid en pleitte ook voor voortzetting van de dialoog met provincie en gemeenten zoals ingezet tijdens het programma Nieuwe Energie Overijssel. Ook pleitte hij voor een integratie van landbouw- en duurzame energiebeleid. Stikstof mag geen belemmering vormen voor de voortgang van de transitie.

Gedeputeerde Tijs de Bree herkende de knelpunten die Frans Feil (BEON) in de opening aangaf. Het maken van afwegingen tussen duurzame energie en natuur, is typisch het werkterrein van de provincie. Hij benadrukte het belang om partijen mee te nemen en de dialoog aan te blijven gaan.

Hij kijkt met warm gevoel terug naar de ontmoeting vorig jaar in een grote koeienstal met BEON waarin hij en Luuk Folkerts, lid van de Provinciale Staten van de Partij voor de Dieren de gedragscode in ontvangst namen. In een boerderij met een mestvergister, en te midden van kwetsbare natuurgebieden. Een ontmoeting vol symboliek, vooral gezien de locatie en de aanwezige partijen.

Mestvergisting in Zenderen

In de plenaire sessie werd teruggekeken naar de excursies in de ochtend. De eerste naar Zenderen, naar de mestverwaardingsinstallatie van Twence die afgelopen maand is geopend. Een belangrijke mijlpaal op het gebied van duurzame landbouw en duurzame energie (zie video).

Biogrondstoffen en klimaatslim bosbeheer

De tweede excursie ging naar de pilot klimaatslim bosbeheer. Een aantal percelen in Overijssel is speciaal beplant met het oog op veranderingen in het klimaat en met het oog op de productie van materialen en energie. Een perceel op de Sallandse heuvelrug werd bezocht met daarna de locatie waar boomstammen werden verwerkt tot timmerhout. De groep kreeg uitgebreid uitleg van rentmeester Jeroen Oorschot (Eelerwoude).

Toekomstsysteem

De animatiefilm van het toekomstig energiesysteem van Saxion, maakte veel indruk. Alles is nodig om te verduurzamen, zo was de brede conclusie van publiek en sprekers: van pyrolyse tot wind turbines, van energiebesparing tot groen gas. Van transport tot energie voor ve rwarming en productie. Een prachtige film ingesproken door Richard van Leeuwen, lector Duurzame Energiesystemen en gepresenteerd tijdens zijn lectorale rede (zie video van zijn rede vanaf de 36e minuut).

Stellingen

In de stellingen veel aandacht voor belangrijke actuele thema’s: locaties voor mestvergisting, stikstof en groen gas, eigendom van warmtenetten, plaatsing van windturbines versus het houden of breken van verkiezingsbeloftes. Belangrijke speler blijft de provincie, een belangrijke moderator in de verdeling van de ruimte.

Presentaties

Marc Londo, directeur van de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie, gaf in zijn voordracht het belang van warmtenetten aan in de verduurzaming van de warmtevoorziening. Voor de voeding is een mix aan bronnen nodig. In zijn presentatie liet hij voorbeelden zien van mogelijke combinaties voor het opvangen van de basis- en pieklasten. Biomassa kan daarbij niet zomaar weggelaten worden. Vooral voor de piekbelasting blijft deze bron belangrijk (zie presentatie Marc Londo).

Lotte Visser, beleidsmedewerker van EZK, benadrukte het belang van groen gas in de energietransitie. Er moet snelheid gemaakt worden en daarom is het Ministerie gekomen met een uitgebreid programma. Belangrijk wordt de bijmengverplichting. Hiermee wordt een deel van de energie voor verwarming van woningen verduurzaamd. Verder wil EZK provincies en gemeenten ondersteunen bij het ontwikkelen van locaties. Meer ruimte is nodig voor versnelling (zie presentatie Lotte Visser).

De gemeente Zwolle heeft als onderdeel van een pilot van BEON en provincie een gebied ontwikkeld waarin niet alleen wordt ingezet op verzwaring van het elektriciteitsnet, maar ook op de ontwikkeling van waterstof en groen gas. Een aparte locatie is aangewezen voor mestvergisting. Albert Jan Westenbrink en Harry Roetert deden hier verslag van. Ook in Twente worden initiatieven ontwikkeld op oude NAM-locaties. Astrid Pap van de provincie Overijssel is een van de gangmakers van deze pilot.

Het Energiefonds bestaat 10 jaar en heeft in die tijd ruime ervaring opgebouwd met mestvergisting en groen gas. Het Fonds financiert belangrijke duurzame energieprojecten in Overijssel. Willem Dubbelman deelde met het publiek de belangrijkste bevindingen over de laatste jaren (zie ook video).

Veel groen gas wordt opgewekt bij Grolsch. Jesse Buitenveld deed verslag van de bouw van de installatie die HoSt heeft gebouwd en nu exploiteert. Dit was mogelijk omdat de brouwerij haar biogas niet langer nodig heeft voor eigen energieopwekking. De warmte wordt nu geleverd door Twence, zo vertelde Leendert Tamboer van het regionale afval- en energiebedrijf in een aparte presentatie. En met een mooi filmpje.

Jeroen Jansen, oprichter van de Coöperatie Enschede Energie, neemt binnenkort afscheid als voorzitter. Op de Nieuwe Energiedag blikte hij terug op het ontstaan en de ontwikkelingen bij de coöperatie. Belangrijke stappen zijn gezet voor de professionalisering van de organisatie. Zon op dak blijft belangrijk. Daarnaast zonnevelden die passen bij de omgeving en nu verdere verbreding, inclusief energiebesparing en duurzame warmtevoorziening.

In zijn slotwoord dankt Frans Feil allen die hebben bijgedragen aan de dag. Tot volgend jaar!