Twente heeft de potentie om duurzame warmteregio te worden. De concept-RES Twente beschrijft welke kansen Twente heeft om aardgasvrij en duurzaam gebouwen en woningen te kunnen verwarmen. Het platteland is een bron van biogas, terwijl in het stedelijk gebied veel industriële restwarmtebronnen aanwezig zijn. Deels gevoed met biomassa. De twee bronnen hebben de potentie om 64% van alle woningen in Twente duurzaam te verwarmen. Dit is belangrijk om de druk van het elektriciteitsnet te halen. Ook de inzet van hybride warmtepompen met gebruik van groengas wordt sterk bepleit. Tenslotte wordt de nadruk gelegd op de sterke aanwezigheid van industrie met expertise op het gebied van duurzame warmte. Met de Regionale Strategie Warmte en de gemeentelijke Transitie Visies Warmte draagt Twente bij aan een aardgasvrije gebouwde omgeving 2050.

Warmtebronnen in Twente

Door de diversiteit aan warmtebronnen van Twente zijn er meerdere kansen voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving met inzet van duurzame warmtebronnen. Ter indicatie kan – als alle bronnen voor woningen worden ingezet – in theorie 88% van de warmtevraag van woningen in Twente verduurzaamd worden. Het platteland is een bron van duurzame biomassa en biogas, terwijl in het stedelijk gebied veel restwarmtebronnen aanwezig zijn. Dat er veel kansen zijn betekent niet dat er warmte in overvloed is.

Geen van de bronnen biedt afzonderlijk voldoende potentieel om alle woningen in Twente te verwarmen. Dat vraagt om het zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten van de bronnen die er zijn om de transitie betaalbaar en gedragen te houden. Zo kunnen met hybride warmtepompen efficiënt woningen verwarmd worden met een combinatie van duurzaam gas en elektriciteit. Daarnaast zijn industriële restwarmtebronnen voor de toekomst niet gegarandeerd, omdat de industrie zijn eigen duurzaamheidsopgave heeft.

De inzet van de regionaal aanwezige warmtebronnen biedt meer dan alleen duurzame warmte. Zo draagt de productie van biogas bij aan kringlooplandbouw: stikstof emissies worden gereduceerd, kunstmest kan vervangen worden door digestaat en agrariërs krijgen een extra inkomstenstroom. Het gebruik van aquathermie kan bijdragen aan de waterkwaliteit. Met de inzet van restwarmte en beschikbaarheid van hoge temperatuur warmtebronnen kan het vestigingsklimaat in Twente verbeteren. Voor de langere termijn worden geothermie en aquathermie als belangrijke aanvulling op de restwarmtebronnen gezien. Innovaties zoals zon-thermie of waterstof bieden ook toekomstmogelijkheden. Dit betekent dat we in de regio afspraken moeten maken over de inzet van bronnen en het stimuleren van de productie van duurzame warmte en innovatieve ontwikkelingen. In hoofdstuk 2 van deze RES (De bouwstenen van Twente) is te lezen welke warmtebronnen voor Twente nu of in de toekomst kansen en mogelijkheden kunnen bieden. Twente ziet waterstof de komende 10 jaar nog niet als warmtebron voor het verwarmen van woningen. Twente ziet op termijn wel een belangrijke rol voor waterstof. Twente zet daarom nu in op kennis en ketenontwikkeling middels de ontwikkeling van pilots.

Voorwaarden

Voor verduurzaming van de warmtevoorziening met biomassa en biogas worden een aantal belangrijke voorwaarden genoemd:

  • Een actief vergistingsbeleid zowel op grote schaal als boerderijschaal.
  • Een stimulerend bos- en landschapsbeleid.
  • Een intensieve samenwerking tussen de stakeholders.
  • De juiste subsidies (o.a. SDE++) om de businesscases voor mestvergisting op boerderijschaal en de aanleg van een biogasnetwerk haalbaar te maken.

Er is nog wel een weg te gaan op deze punten. Veel ontbreekt nog. Zo bieden veel gemeenten amper ruimte voor boerderijvergisting in hun bestemmingsplannen buitengebied. Dit blijkt uit een recente inventarisatie van het Bio-energiecluster Oost-Nederland.

Zie ook: Twentse gemeenten wekken in 2030 helft huidige elektriciteitsverbruik duurzaam op