Den Haag bereidt zich voor op het nieuwe systeem voor emissiehandel: het ETS-2. Dit systeem richt zich op CO2-emissies van de gebouwde omgeving, transport en andere sectoren en zal een grote impact gaan hebben op de markt voor duurzame energie. Het lijkt op het al bestaande ETS voor de grote industrie en energiebedrijven, maar staat hier verder los van. Daarom wordt het ETS-2 genoemd. Wat houdt deze regeling precies in en wat gaan betrokkenen er in de praktijk van merken?
Het systeem gaat gelden voor de CO2-emissies van alle brandstoffen die geleverd worden aan de gebouwde omgeving, wegvervoer en overige sectoren. Tot nu toe moesten alleen bedrijven direct bijdragen aan de CO2-uitstoot die zij realiseerden, maar via ETS-2 zal ook de consument hier aan bij moeten gaan dragen. De emissieheffingen zullen namelijk direct worden geheven over de leveranciers van benzine, diesel, gas en stookolie. De Brandstofleveranciers zullen deze heffingen waarschijnlijk doorberekenen aan de eindgebruikers. Daarnaast zijn ze verantwoordelijk voor het monitoren van de emissies en het betalen van een CO2-prijs.
Om dit te bewerkstellingen moeten de brandstofleveranciers een vergunning aanvragen en een monitoringsplan opstellen. Ook moeten de CO2-emissies jaarlijks gerapporteerd worden en deze moeten ook geverifieerd worden. Vanaf 2027 moeten er jaarlijks emissierechten worden ingeleverd voor de emissies. De ETS-2 moet volgens planning vanaf 2028 volledig van kracht zijn.
ETS-2 is een systeem dat op de markt gebaseerd is, wat inhoudt dat de prijs die huishoudens betalen afhankelijk is van de snelheid waarmee de uitstoot verminderd wordt. Als fossiele verwarming wijdverspreid blijft, blijft de vraag naar emissierechten hoog en dat zal ook voor de prijzen gelden. Maar als overheden nu actie ondernemen om huizen van gas en olie af te helpen, kunnen de ETS-prijzen beheersbaar blijven.
Wat levert de ETS-2 financieel op? Het systeem zal naar verwachting tussen de 300 en 600 miljard euro opleveren voor EU-lidstaten rond 2032. Een deel hiervan, een kleine 100 miljard euro, gaat naar het Sociaal Klimaatfonds, dat bedoeld is om kwetsbare huishoudens te helpen bij de overstap naar schonere verwarming en vervoer.
Deze middelen moeten effectief worden ingezet, niet om fossiel gebruik te verlengen, maar voor toekomstbestendige investeringen zoals energie-efficiënte renovaties van gebouwen en de uitrol van schone technologieën. Directe steun aan lage-inkomenshuishoudens is essentieel, maar die moet mensen juist in staat stellen om over te stappen op schone systemen, in plaats van ze vast te houden in vervuilende oplossingen.
De invoering van ETS-2 kan gezien worden als een belangrijke stap vooruit voor het Nederlandse en ook Europees klimaatbeleid.
