Een provincie met volop aanbod van duurzame energie voor onze inwoners en bedrijfsleven, dat is onze ambitie. De ondergrond is een bron van hernieuwbare warmte en daarom wil de provincie Overijssel de beschikbare bodemenergie en aardwarmte meer gaan benutten! Dit betekent dat de komende jaren nieuwe bodemenergie- en geothermiesystemen gerealiseerd zullen worden.

Het mini-symposium Bodemenergie en Geothermie, dat Pioneering voor Royal HaskoningDHV en IF TEchnology organiseerde voor de opdracht die de bedrijven uit hebben gevoerd voor Nieuwe Energie Overijssel, draagt hieraan bij. Royal HaskoningDHV en IF Technology hebben de bodem beter in kaart gebracht en onderzocht waar warmtevraag en -aanbod samenvallen: daar ontstaan kansen voor toepassing van bodemenergie en aardwarmte. Denk hierbij aan de ontwikkeling van geothermische warmtenetten of de toepassing van warmte-koude opslag in gebouwen.

Kansenkaarten: Snel inzicht in de haalbaarheid van bodemenergie en geothermie

Om de toepassingen van bodemenergie en geothermie te vergroten, zijn kansenkaarten ontwikkeld. Hierin zijn de warmtevraag, geschiktheid van de ondergrond en overige belangen (o.a. drinkwater) geïntegreerd in één kaart, voor zowel open en gesloten bodemenergiesystemen, ondiepe geothermie, conventionele geothermie én hoge temperatuur opslag. De kanskaarten geven inzicht in de potentie van bodemenergie van buurt tot gebouw niveau. Het gaat daarbij zowel om de toepassing in warmtenetten als voor individuele panden.

Vier concrete verkenningen in Overijssel

Dat bodemenergiesystemen goed op gebouwniveau kunnen werken is bekend. Echter zal bij de warmtetransitie ook vaak gezocht worden naar een gebiedsoplossing, waarbij bodemenergie onderdeel kan zijn van een duurzaam warmtesysteem. In het project zijn vier verkenningen uitgevoerd voor de benutting en inpassing van bodemenergie op gebiedsniveau. De verkenningen variëren van:
* Het toepassen van hoge temperatuur opslag in combinatie met geothermie voor het verwarmen van woningen met een warmtenet;
* Het verduurzamen van een bestaand warmtenet op hoge temperatuur;
* Opslag van restwarmte in combinatie met WKO voor verwarming van bestaande woningen;
* Het toepassen van individuele en collectieve bodemenergiesystemen bij nieuwbouwwoningen.

Van verkenning tot realisatie van een geothermieproject

Hoe concreet een geothermieproject te ontwikkelen in uw gemeente of uw nieuwbouwproject, de te nemen stappen, met diverse betrokkenen, zijn toegelicht en welke rol de decentrale overheden bij iedere stap kunnen spelen. Op basis van ervaring met eerdere projecten zijn de aandachtspunten bij de ontwikkeling van de gehele warmteketen: opwekking, distributie en afnemers besproken.

Programma mini symposium

  1. Plenair(klik hier voor de presentatie)
  2. Introductie Bodemenergie en geothermie
  3. Presentatie kansenkaart bodemenergie en resultaten verkenningen
  4. Presentatie stappenplan geothermie
Workshops: 
1. Aan de slag met geothermie (Klik hier voor de presentatie)
2. Bodemenergie als bouwsteen voor de RES en Warmte Transitievisies (Klik hier voor de presentatie)
3. Is bodemenergie interessant voor mijn (nieuwbouw)project (Klik hier voor de presentatie)
De terugkoppeling van de workshops werd gegeven door een aantal aanwezigen: (Klik hier voor de terugkoppeling)
  • Workshop Aan de slag met geothermie (Gert Brunink – Schagen Infra):
    • Mooie en duidelijke uitleg: inleiding geothermie
    • Er blijven nog veel vragen te beantwoorden:
    • Gemeenten: geothermie is onontgonnen gebied; rolverdeling?
    • Adviseurs: wanneer komt de doorbraak van grootschalige inzet?
    • Ontwikkelaars en bouwers: hoe? wanneer? en wie?
  • Workshop Bodemenergie voor RES en WTV (Jan-Hermen Kat – Ws Vechtstromen):
    • Potentieel van West-Overijssel groter dan in Twente
    • Potentie lijkt nog niet heel groot
    • Zet potentie goed af tegen de warmtevraag bovengronds: kijk locatie-specifiek
    • Zoek naar een combinatie met andere technieken
  • Workshop Bodemenergie voor mijn (nieuwbouw)project (Wouter Huuskes – Trebbe Bestaande Bouw):
    • En voor bestaande bouw, want veel grotere warmtevraag
    • Communicerende vaten: warmtevraag verlagen door isoleren – optimum zoeken

Tips:

  • Definieer de juiste doelgroep
  • Combineer kaartmateriaal met andere energiedragers: zeer geschikt voor een Quick Scan
  • Voorzie kaarten van interferentie met andere bronnen
  • Zoekfunctie op adresniveau
Het kaartmateriaal komt eind 2019 ter beschikking voor iedereen die daarvan gebruik wil maken. Deelnemers aan het mini-symposium worden hierover door de Prov. Overijssel rechtstreeks geïnformeerd.