27 mei 2025
Harry Roetert

Kun je ook stikstofreductie realiseren zonder mestvergisting?

Ja, dat kan. Stikstofstrippen kan ook worden toegepast op de dunne fractie van verse onvergiste mest. Dit wordt nu vooral toegepast bij rundveedrijfmest. De redenen voor melkveehouders om een stikstofstripper aan te schaffen zijn:

1. Besparen op mestafzetkosten.
Ieder bedrijf heeft een ‘mestplaatsingsruimte’: een hoeveelheid mest die op de eigen grond gebruikt mag worden. Er zijn twee soorten mestplaatsingsruimte: op basis van fosfaat en op basis van stikstof. De meest beperkende van deze twee is bepalend.
De plaatsingsruimte op basis van fosfaat wordt bepaald door de grondsoort en de bemestingstoestand (fosfaatgehalte) van de grond. De plaatsingsruimte op basis van stikstof wordt bepaald door de algemene EU-regels daarvoor en (de afgelopen jaren) door de uitzondering op die regel voor Nederland (de ‘derogatie’).
Op de meeste melkveebedrijven is stikstof de meest beperkende factor bij de mestplaatsing. En dat wordt de komende jaren alleen maar meer, door de afbouw van de derogatie.
Door een deel van de stikstof uit de mest te halen met behulp van een stikstofstripper, hoeft dus minder mest van het bedrijf afgevoerd te worden. Hiermee kan de veehouder besparen op de mestafzetkosten. Door minder mest af te voeren blijft ook meer waardevolle organische stof en fosfaat op het bedrijf, die bijdragen aan de bodemvruchtbaarheid.

2. Zelf kunstmestvervanger (‘Renure’) produceren
Een strikstofstripper verbindt de ammoniak uit de mest met een zuur tot een in water opgelost zout. Bij gebruik van zwavelzuur is dat ammoniumsulfaat, bij gebruik van salpeterzuur is dat ammoniumnitraat. Deze in water opgeloste zouten uit mest noemen we ‘Renure’ (REcovered Nitrogen from manURE). Zodra dit ook door de EU erkent wordt als kunstmestvervanger, kan de veehouder besparen op aangekochte kunstmest. Dat betekent een enorme milieuwinst, want kunstmestfabrieken behoren tot de meest energieverslindende industrieën in Nederland. Door kunstmestvervanger te maken uit eigen mest hoeft minder in kunstmestfabrieken geproduceerd te worden.

3. De stikstofemissie van het bedrijf beperken
De combinatie van maatregelen in de stal (emissie-arme vloer, mest snel afvoeren, mest aanzuren, mest verdunnen met water, etc.) met een stikstofstripper buiten de stal én emissie-arme aanwending van de mest geeft een flinke reductie in de emissie van stikstof.

Naast de stikstofstripper zelf hoeft de veehouder alleen de investeren in een mestscheider, die de mest scheidt in een dikke en een dunne fractie, en enkele opslagsilo’s. De totale investering is daardoor beperkt (ca. € 200.000 – € 250.000), vergeleken met een mestvergister. De terugverdientijd hangt sterk af van de mestafzetkosten en van bedrijfsspecifieke omstandigheden (veebezetting, grondsoort, bemestingstoestand).

De combinatie van mestvergisting met stikstofstrippen heeft wel belangrijke voordelen

Dit zijn:

  • Door uit te gaan van (de dunne fractie van) net vergiste mest, is de temperatuur van het digestaat nog hoog (ca. 40°C). Voor een goede werking van de stikstofstripper is een temperatuur van 60°C nodig. Bij alleen een stikstofstripper (dus zonder mestvergister) moet de dunne fractie (ca. 12 °C ) dan eerst apart verwarmd worden of behandeld met een loog. Dit geeft extra kosten.
  • Een mestscheider wordt vaak al aangeschaft in combinatie met een mestvergister.
  • De combinatie mestvergisting en stikstof strippen geeft een flinke reductie van de emissie van zowel methaan als ammoniak.

 

Farmcubes › Fotoserie: Stikstofreductie in de veehouderij: hoe werkt meststrippen? | Melkvee.nl – Nieuws en kennis voor de melkveehouder
JOZ Stikstofkraker Gazoo | Efficiënter mesten | JOZ
Mobiele mestverwerker maakt exporteerbare vloeibare kunstmest – Nieuwe Oogst
Renure kost € 28 per ton mest – Boerderij

Gerelateerde artikelen